Οι… τάφοι της Βεργίνας

Στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στην χώρα μας ανήκει η Βεργίνα.  Όμως χρειάζεται πολύ δουλειά ακόμη από τις τοπικές αρχές για να φτάσει εκεί που αξίζει ο σπάνιος αρχαιολογικός πλούτος της. Οι 136.197 επισκέπτες είναι μικρός αριθμός, αν αναλογιστούμε πως η Λίνδος και η Σπιναλόγκα έχουν τριπλάσιους επισκέπτες. Σίγουρα στον αυξημένο αριθμό που έχουν αυτά τα δύο μέρη που αναφέραμε, σημαντικό ρόλο παίζει και η τουριστική κίνηση των θερινών διακοπών, κάτι για το οποίο μειονεκτεί η περιοχή μας.

Ο αριθμός των επισκεπτών είναι αποκαλυπτικός για τις επιλογές του κοινού, δείχνοντας πού πρέπει να εστιάσει το ΥΠΠΟΑ αλλά και τις τοπικές αρχές σε ότι έχει να κάνει με τον τουρισμό της Ημαθίας.

Την Ακρόπολη, το Θέατρο Διονύσου, την αρχαία Αγορά (ενιαίο εισιτήριο) επισκέφθηκαν 1.690.063 άτομα, την Κνωσό 602.949, τη Λίνδο 437.174, την Ολυμπία 375.085, το ίδιο και στη Σπιναλόγκα, ενώ το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο είχε 308.573 επισκέπτες, η Επίδαυρος 276.125, το Ολυμπιείο 270.290, οι Μυκήνες 240.763, οι Δελφοί 190.547, το Παλάτι Μαγίστρου στη Ρόδο 184.776, το Ακρωτήρι Θήρας 162.610, το Σούνιο 142.186, η Βεργίνα 136.197, το Φρούριο Κέρκυρας 119.277, το Μουσείο Ολυμπίας 91.150, η Δήλος 83.591, ο Μυστράς 75.828, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο 26.282.

«Με την δημιουργία του πολύμορφου, πολυδύναμου, ευέλικτου και συνεχώς εξελισσόμενου Πολυκεντρικού Μουσείου των Αιγών» όπως το χαρακτηρίζει  η προϊστάμενος της ΙΖ ΕΠΚΑ αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδου, αλλά και την κατασκευή του ανάκτορου, μεγαλύτερο ακόμα και από τον Παρθενώνα, ο αριθμός των επισκεπτών προβλέπεται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο.

Περαστικοί από τη Βεργίνα

Οι επισκέπτες των αρχαιολογικών χώρων στη Βεργίνα, είναι περαστικοί. Αυτό αποτελεί το μεγάλο πρόβλημα για την τοπική οικονομία. Ελάχιστο είναι το ποσοστό των επισκεπτών που επιλέγουν τα καταστήματα εστίασης του χωριού, ενώ ακόμα πιο μικρό αυτό των τουριστών που θα διανυκτερεύσουν σε κάποια από τις πανσιόν που υπάρχουν.

«Πρέπει να είναι …αρχαιολογοφάγοι για να μείνουν στη Βεργίνα. Να είναι παθιασμένοι με τις αρχαιότητες, ώστε να διανυκτερεύσουν» μας είπαν επαγγελματίες της Βεργίνας και συμπλήρωσε manager τουριστικού γραφείου από την Λυκόβρυση που του ζητήσαμε την άποψή του πως «σήμερα δεν υπάρχει η υποδομή ώστε να εξυπηρετηθεί, να καταλύσει ένα γκρουπ τουριστών. Θα πρέπει να μοιραστούν ανά δέκα άτομα σε πανσιόν, κάτι που για εμάς είναι πρόβλημα».

Ρυθμιστές οι τουριστικοί πράκτορες

Στην τετράωρη παραμονή μας στη Βεργίνα και με τις συζητήσεις που κάναμε με επαγγελματίες, κατοίκους, εργαζόμενους στην αρχαιολογία, αλλά και με εκπρόσωπο τουριστικού γραφείου, διαπιστώσαμε πως οι ρυθμιστές και διαχειριστές του τουριστικού κοινού, είναι οι τουριστικοί πράκτορες. Και φυσικά αυτό είναι το σωστό καθώς προσπαθούν να προσφέρουν το καλύτερο προϊόν στους πελάτες τους. Με ολοκληρωμένα προγράμματα και παροχές, θα μπορούν να προσελκύσουν πελάτες.

Μάλιστα γίναμε μάρτυρες τριών περιστατικών όπου οι υπεύθυνοι των γκρουπ δεν επέτρεψαν τους εκδρομείς να καθυστερήσουν ούτε πέντε λεπτά, περισσότερο από τον χρόνο της ξενάγησης στους βασιλικούς τάφους. Δεν είχαν χρόνο να πάρουν ένα αναμνηστικό, ένα αναψυκτικό, έναν γύρο. Φυσικά να καθίσουν για φαγητό σε μία από τις δύο ταβέρνες που υπάρχουν, ούτε λόγος δεν γίνεται.

Οι τουριστικοί πράκτορες λοιπόν, όταν σχεδιάζουν μία εκδρομή στην Κεντρική Μακεδονία, βάζουν πρώτα απ΄ όλα τη Βεργίνα στα προγράμματά τους, αλλά χωρίς επιπλέον χρόνο από τον απαραίτητο της ξενάγησης. «Ενώ αυτά που μπορεί να δει ο επισκέπτης στους αρχαιολογικούς χώρους είναι εντυπωσιακά, δεν υπάρχει τίποτα άλλο για να περιηγηθεί, να περάσει με ενδιαφέρον κάποιες ώρες επιπλέον» μας είπε ο manager τουριστικού πρακτορείου. «Δεν υπάρχει γραφικότητα στο χωριό, δεν υπάρχει μια μεγάλη πλατεία για να ξαποστάσουν οι μεγαλύτεροι και να παίξουν τα παιδιά, δεν υπάρχει κάτι το ξεχωριστό στην σίτιση που θα πει κάποιος ότι στη Βεργίνα μπορούμε να φάμε αυτό ή το άλλο. Επίσης αν δουν να πάει καλά μια ταβέρνα, η επόμενη κίνηση είναι να ανοίξει μια άλλη. Δεν αναζητούν το διαφορετικό» ανέφερε ο τουριστικός manager και κατέληξε τονίζοντας πως «υπάρχουν μέρη και δυνατότητες στην περιοχή σας που μπορούν να σιτιστούν και 1500 άτομα σ΄ έναν ευρύτερο αλλά ενιαίο περιβάλλον. Γι αυτό και οι τουριστικοί πράκτορες συνηθίζουν να κατευθύνουν εκεί τους πελάτες τους».

Οικονομική κρίση «γέννησε» ιδέες…

Ένα άλλο πρόβλημα είναι η οικονομική κρίση που υπάρχει στην πατρίδα μας. Έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τους τουρίστες, ιδιαίτερα τους εγχώριους, κι έτσι οι τουριστικοί πράκτορες αναγκάστηκαν να βρουν νέες ιδέες για να εντάξουν στα προγράμματά τους, ώστε να τα κάνουν πιο ελκυστικά στην τιμή.

Εκτός από τα πλούσια πρωινά που προσφέρονται από τα ξενοδοχεία, ορίστηκε ένα κύριο γεύμα στις 7 περίπου το απόγευμα. Έτσι οι τουρίστες που μένουν σε ξενοδοχεία της Χαλκιδικής και της Πιερίας, όταν θέλουν να επισκεφθούν τη Βεργίνα και άλλα μέρη υψηλού ενδιαφέροντος της Κεντρικής Μακεδονίας, απολαμβάνουν στα ξενοδοχεία τους ένα πλούσιο πρωινό και μετά γευματίζουν στις 7 το απόγευμα. Έτσι δεν υπάρχει λόγος να γευματίσουν σε καταστήματα εστίασης, παρά μόνο για ένα κολατσιό, κι αυτό αν είναι απαραίτητο.

Άλλη μια ιδέα που εφαρμόζεται, κυρίως για τους τουρίστες από την Ρωσία, είναι το all inglusive (όλων συμπεριλαμβανόμενων). Το 20% των Ευρωπαίων τουριστών αγοράζει πακέτα all inclusive, καθώς έτσι προγραμματίζει μέχρι τελευταίου σεντ την δαπάνη των διακοπών του. Τα ξενοδοχεία ή οι πράκτορες συνεργάζονται με συγκεκριμένα καταστήματα εστίασης. Μάλιστα οι πελάτες τους φορούν βραχιολάκια για να είναι ασφαλής αναγνώρισή τους.

Απαγορευμένη περιοχή…

Τέλος ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η απαγόρευσης κάθε νέας οικιστικής δραστηριότητας στη Βεργίνα. Το Υπουργείο Πολιτισμού για να προστατεύσει τον αρχαιολογικό πλούτο που ήρθε στο φως, αλλά και αυτόν που εκτιμάται πως κρύβει ακόμα η γη της Βεργίνας, απαγόρευσε κάθε οικιστική δραστηριότητα σε μια ακτίνα τριών χιλιομέτρων πέριξ του χωριού. Οποιοδήποτε σκάψιμο κι αν χρειαστεί να γίνει, θα πρέπει να δοθεί άδεια από το ΚΑΣ και στην συνέχεια να επιβλεφθεί από αρχαιολόγο.

Αυτό αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην ανάπτυξη υποδομής. «Αν υπήρχε ένα μεγάλο ξενοδοχείο που μπορεί να φιλοξενήσει 150 άτομα, τότε θα μπορούσε να ενταχθεί η Βεργίνα για διανυκτέρευση. Και αυτό θα επηρέαζε θετικά και την υπόλοιπη εμπορική δραστηριότητα» μας είπαν καταστηματάρχες της Βεργίνας και ο manager του τουριστικού γραφείου.

Όμως οι «απαγορεύσεις» δεν σταματούν μόνο στις οικιστικές ρυθμίσεις της Ζώνης Β ή όπως αλλιώς λέγεται.

Πριν καιρό «έπεσε» η ιδέα να πεζοδρομηθεί και να διαμορφωθεί ο δρόμος μπροστά από την είσοδο των Βασιλικών Τάφων. Θα γινόταν ένα ωραίο πλακόστρωτο με δέντρα και παγκάκια, αρμονικά συνδεδεμένο με το αρχαιολογικό περιβάλλον. Όμως υπήρξε έντονη αντίδραση από τους κατοίκους της περιοχής, καθώς θα είχαν πρόβλημα πρόσβασης με τα αυτοκίνητά τους και με τα αγροτικά τους μηχανήματα στις αυλές των σπιτιών τους.

Αυτό δείχνει πως μια μεγάλη μερίδα κατοίκων της Βεργίνας, δεν έχει τουριστική νοοτροπία, ώστε να αξιοποιήσουν με κάθε τρόπο τον μοναδικό πλούτο που έχουν κάτω από τη γη τους.

Όμως και οι πολίτες χρειάζονται την κατάλληλη ενημέρωση από τις τοπικές αρχές, ώστε με τον χρόνο να αντιμετωπιστεί πιο αποτελεσματικά το φαινόμενο του «περαστικού» τουρίστα. Με αποφασιστικές παρεμβάσεις που θα εκτινάξουν τους αριθμούς προτίμησης των επισκεπτών για το τουριστικό «προϊόντος» που διαθέτει η περιοχή μας.

Και αν γίνουν αυτές, τότε θα ισχύει και η παροιμία που λέει πως «το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη».