Ανάπλαση ή ὅτι ἂν τύχωσι;

«Δεν υπάρχει χειρότερη μελέτη από την συγκεκριμένη» μας είπαν ο αρχιτέκτονας Νίκος Κάλφογλου, ο πολιτικός μηχανικός Νίκος Χατζηευστρατίου και η διακοσμήτρια  Ερμιόνη Καλλαρά στην συζήτηση που είχαμε για την ανάπλαση του πάρκου της Εληάς. Την ίδια άποψη εξέφρασαν και για το σύνολο της ανάπλασης στο κέντρο της Βέροιας, την οποία περιγράφουν ως ένα δημιούργημα αδράνειας του Δήμου, πειραμάτων από τους μελετητές και κακής εκτέλεσης ενός έργου «βιτρίνα» για την πόλη.

«Είχαμε ξεκινήσει κάποιοι πολίτες με εμένα και τον Γιάννη Ακριβόπουλο (δικηγόρος) μπροστά, να σταματήσουμε το έργο μέσα από κάποιες νομικές διαδικασίες. Σε μια τέτοια παρέμβαση στην πόλη, έγιναν πρώτα τα …κεραμίδια και μετά τα …θεμέλια και εν προκειμένω τα θεμέλια είναι η κυκλοφοριακή μελέτη της πόλης.  

Ένα επιχείρημα που από μόνο του έπρεπε να σταματήσει το έργο» λέει ευθύς εξαρχής ο πολιτικός μηχανικός Νίκος Χατζηευστρατίου σαν μια πρώτη «δόση» του τι άλλο θα ακολουθήσει στην συζήτησή μας.

«Το πρόβλημα της όλης μελέτης δεν ξεκινάει από την Εληά. Είναι πολύ βαθύτερο και παλιότερο» μας λέει ο αρχιτέκτονας Νίκος Κάλφογλου ο οποίος ξεκίνησε αμέσως με την καταγραφή των προβλημάτων που προέκυψαν. «Δύο λεωφορεία, από την μελέτη ακόμα που είδα, δεν στρίβουν στην στροφή που βρίσκεται το πάρκινγκ για τα τουριστικά στην Εληά. Όταν τους το είπα, μου απάντησαν πως το διόρθωσαν. Το μεγάλωσαν. Τώρα στην πράξη πάντως, δύο λεωφορεία δεν μπορούν να στρίψουν. Είναι πολλοί οι πολίτες που περίμεναν στο συγκεκριμένο σημείο, περισσότερο από 15 λεπτά γιατί αντάμωσαν δύο λεωφορεία τα οποία προσπαθούν να στρίψουν» τονίζει ο Νίκος Κάλφογλου.

Δεν μπορούν να στρίψουν

«Υπάρχουν τρομερά λάθη ως προς τις ακτίνες των πεζοδρομίων, για να μπορέσει να στρίψει ένα αυτοκίνητο. Ένα κοινό αυτοκίνητο θέλει σ΄ έναν κάθετο δρόμο ακτίνα 5,20 μέτρα για να στρίψει. Καταλαβαίνεται πως ένα φορτηγάκι ή ημιφορτηγό των 3,5 τόνων ή μεγαλύτερο, δεν μπορεί να στρίψει, αφού παρατηρούνται ακτίνες και κάτω του ενός μέτρου. Είναι απαράδεκτο. Θα έπρεπε το λιγότερο να υπάρχει ακτίνα 2 μέτρων σε κάθε στροφή. Δεν μιλάμε για φορτηγά, για την Πυροσβεστική, Αστικά και ΚΤΕΛ. Αυτά για να στρίψουν, πρέπει να περάσουν στο αντίθετο ρεύμα.

Έτσι αναγκάστηκαν να βάλουν πλαστικές κολόνες (Ανοίξεως) σε συνδυασμό με τις θέσεις πάρκινγκ που λείπουν 500 περίπου θέσεις. Οι κολόνες αυτές μέσα σε ένα μήνα έχουν διαλυθεί, έχουν καταστραφεί.

Σ΄ αυτά που αναφέρει ο Νίκος Κάλφογλου, παρεμβαίνει ο Νίκος Χατζηευτρατίου ο οποίος διευκρινίζει:

«Για τις κατεστραμμένες κολόνες δεν φταίνε οι κακοί και «απολίτιστοι» οδηγοί. Η κακή μελέτη φταίει. Τα κολωνάκια θα έσπαγαν ούτως ή άλλως εκ των πραγμάτων. Δεν τα έσπασαν οι …βάρβαροι Βεροιώτες».

Όμως ο Νίκος Χατζηευστρατίου δεν μένει εδώ και συνεχίζει με το story του προβλήματος.

«Το άλλο στην όλη ιστορία που γινόταν φανερό εξ αρχής, ήταν μια διοικητική υστεροβουλία. Οι άνθρωποι οι οποίοι σχεδίασαν την ανάπλαση, κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού τους είχαν μια εκτεταμένη πεζοδρόμηση, χωρίς να ξέρουν τι θα κάνουν πεζόδρομο, πως θα φτιάξουν καμπυλότητες των δρόμων και όλα τα σχετικά. Είχαν μια μελέτη που δεν έγινε από αρχιτέκτονα, αλλά από μία γυναίκα που κατά βάση ήταν γεωπόνος, αλλά ούτε και γεωπονικά ήξερε. Και όταν αυτό κατασκευάστηκε, είπαν ας κάνουμε και μία μελέτη. Είναι σα να κάνεις μια μορφοτεχνική μελέτη, αφού σηκώσεις την πολυκατοικία».

Χωρίς άδεια από τον δασάρχη

Ο Νίκος Χατζηευστρατίου «συνδέει» την ανάπλαση με το άλλο πρόβλημα της πόλης, το κυκλοφοριακό και πολύ σωστά αφού το ένα εξαρτάται και επηρεάζει το άλλο. 

«Κάνουμε κυκλοφοριακή μελέτη, αφού φτιάξαμε τις επεμβάσεις μέσα στην πόλη. Έτσι είδαμε τον μελετητή του κυκλοφοριακού να φέρνει κάποιες προτάσεις και καμία δεν μας έβγαινε».

Υπήρχαν και άλλα πράγματα, μικρότερα. Για παράδειγμα, ήταν μία προεξοχή, μία «μύτη» μέσα στον δρόμο, μπροστά από το σούπερ μάρκετ του Αρβανιτίδη, στην Ανοίξεως. Τελικά κόπηκε και η αλήθεια είναι πως περίμενα περισσότερες παρεμβάσεις από διαμαρτυρίες και γκρίνιες.

Ο Νίκος Χατζηευστρατίου μπαίνει στα ενδότερα του έργου, για διαδικασίες που ακολουθήθηκαν:

«Υπήρχε και κάτι άλλο το οποίο σιγά σιγά το ξεπέρασαν με έναν περίεργο τρόπο. Αυτή η δουλειά δεν είχε καμία έγκριση από το δασαρχείο. Τα αστικά και περιαστικά πράσινα δεν είναι της αρμοδιότητας κάποιας άλλης υπηρεσίας, παρά μόνο του δασαρχείου. Δεν υπήρχε καμία άδεια από το δασαρχείο. Πήγαν να βγάλουν άδεια, αλλά ο δασάρχης είδε πως δεν μπορεί να τους δώσει, τους  έστειλε Θεσσαλονίκη όπου είδαν πως γίνονται παρεμβάσεις και θέλουν να κτίσουν πράγματα μέσα στο περιαστικό πράσινο. Τελικά κάποια κτίσματα τα κατήργησαν, όπως τα στέγαστρα στους Αγίους Αναργύρους. Επίσης έγινε και μια λαθροχειρία του στεγάστρου, μπροστά στην Εληά. Το κτίσμα που κατασκευάζεται είναι 750 τετραγωνικών και το έδειξαν μικρότερο. Τελικά πήραν άδεια από το δασαρχείο, ενώ το έργο συνεχίζονταν».

Ακατάλληλες οι πλάκες για τους τυφλούς

Ασχολίαστο δεν θα μπορούσε να μείνει και το θέμα του διαδρόμου για τους τυφλούς. Εκεί όπου τα προβλήματα είναι …ορατά!!! Ο Νίκος Χατζηευστρατίου δίνει την πραγματική τους διάσταση τονίζοντας:

«Επίσης μέσα στις πόλεις υπάρχει η υποχρέωση για τους συνανθρώπους μας με κινητική αναπηρία. Ο νόμος λέει πως δεν μπορεί να υπάρξει πεζοδρόμιο μικρότερο από 1,5 μέτρο. Και μάλιστα να μην μετράτε μαζί με τα κράσπεδα.  Εγώ βγήκα, μέτρησα και βρήκα πάνω από 8 σημεία και σε μεγάλο μήκος που τα πεζοδρόμια ήταν 1,10-1,20. Αυτό καταστρατηγεί πέρα για πέρα το νόμο.

Έκανα μία αίτηση στην πολεοδομία (ουσιαστικά κατήγγειλα τον Δήμο). Η πολεοδομία μου απάντησε «δεν ξέρω, θα δω, δεν μπορώ κ.λ.π.» και το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει. Έτσι λοιπόν υπάρχουν προβλήματα στο θέμα της κινητικότητας.

Ακόμη και οι ίδιες οι πλάκες που έχουν χρησιμοποιηθεί, δεν έχουν να κάνουν με τα προφίλ του νόμου. Είναι ακατάλληλες. Δεν είναι καινούργιων προδιαγραφών. Δεν μπορείς να περπατήσεις πάνω σ΄ αυτές, γιατί πονάνε τα πόδια. Πόσο μάλλον για τους τυφλούς που δεν έχουν άλλη επιλογή».

Βιαστικά να πάρουμε τα λεφτά…

Σε μια οργανωμένη κοινωνία και ένα λειτουργικό σύστημα, όπως επιτάσσουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες, απαραίτητο στοιχείο είναι η αρτιότητα μιας μελέτης. Και ο Νίκος Χατζηευστρατίου καταγράφει αυτήν της ανάπλασης της Βέροιας. 

«Όταν παρουσιάζεις μία μελέτη, κάνεις μία τρισδιάστατη απεικόνιση. Όχι βέβαια μία μία τις πολυκατοικίες, αλλά σαν «κουτιά». Καταλαβαίνει ο κόσμος όταν το βλέπει από διάφορες οπτικές γωνίες. Δείχνεις τα πεζοδρόμια, τις φυτεύσεις, δείχνεις αυτά που πρόκειται να κάνεις, για να τα δουν οι άνθρωποι οι οποίοι θα χρησιμοποιήσουν εν τέλει την μελέτη και να εκφράσουν τις απόψεις τους.

Εδώ η παρουσίαση έγινε με πολύ πρόχειρο και ύπουλο τρόπο. Τα παρουσίασαν με μία κάτοψη και μερικές σχηματικές τομές. Εγώ που είμαι μηχανικός, για να καταλάβω περί τίνος πρόκειται, έχοντας την μελέτη σε ηλεκτρονική μορφή στο γραφείο μου, χρειάστηκα τρεις μήνες. Τι κατάλαβε ο γιατρός, τι κατάλαβε ο δικηγόρος, τι κατάλαβε ένας άνθρωπος που δεν έχει πάει σε ανώτατη, ανώτερη σχολή, γι αυτό που πρόκειται να συμβεί.

Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν και βλέπουμε υστεροβουλία που πήγαν να στήσουν αυτό το πράγμα που λέγεται ανάπλαση. Αν πάμε ακόμα πιο πίσω, θα δούμε πως έχουμε μια Δημοτική αρχή η οποία βιαστικά και γρήγορα γρήγορα να κάνει κάτι, με μια λογική «ας πάρουμε πέντε φράγκα, να βάλουμε κάποιον να δουλέψει, να δώσουμε κανένα μεροκάματο εδώ κι εκεί» επισημαίνει.

Όλα στην τύχη!!!

Ο Νίκος Χατζηευστρατίου παραλλήλισε τις διαδικασίες της αστικής ανάπλασης της Βέροιας, με αυτήν της οδού Πανεπιστημίου στην Αθήνα. Οι διαφορές; Τεράστιες!!!  

«Υπάρχει μία μέθοδος που υπάρχει στην βιβλιογραφία, αλλά εφαρμόστηκε και στην ανάπλαση της οδού Πανεπιστημίου στην Αθήνα. Δημιούργησαν μια ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία οι κάτοικοι της οδού κατέγραφαν το πρόβλημα στο δικό τους περίγραμμα και κατέθεταν την ιδέα τους. Μαζεύτηκαν 5.000 σοβαρές προτάσεις. Και πάνω σ΄ αυτές τις προτάσεις έγινε ο διαγωνισμός και μάλιστα διεθνής. Και σήμερα γίνεται η ανάπλαση της οδού Πανεπιστημίου με τις μικρότερες αντιδράσεις και γκρίνιες από ανθρώπους.

Στην ανάπλαση της Βέροιας οι υπεύθυνοι του έργου βήμα βήμα αυτοσχεδίαζαν. Έκαναν τι έκαναν, σα να ήταν αποικιοκράτες μέσα στην πόλη, γιατί κάποιοι τους ανάγκασαν και τους επέτρεψαν να γίνουν.

Πάντως ο Δήμος για να μπορέσει να αντιδράσει, πρέπει να διαθέτει ένα καλό τοπογραφικό, με σωστές χαράξεις. Οι τεχνικές υπηρεσίες όμως δεν έκαναν ακριβή αποτύπωση της περιοχής για να απαιτήσουν ακριβή πράγματα από τον κατασκευαστή.

Το έργο έγινε όπως έλεγε ο Σωκράτης: Ότι αν τύχωσι…» κατέληξε ο Νίκος Χατζηευστρατίου.

Στην συνέχεια τον λόγο πήρε και πάλι ο Νίκος Κάλφογλου δίνοντας την δική του διάσταση, μέσα από καθημερινά προβλήματα που προκύπτουν.

«Η μελέτη δόθηκε σαν έρευνα για να γίνει γρήγορα από το πανεπιστήμιο. Και αυτό είναι μεγάλο λάθος. Στην παρουσίαση προσωπικά εγώ έκανα παρέμβαση και είπα «από πού κι ως που αυτό είναι έρευνα».

Για παράδειγμα, από την αρχή έως το τέλος χρησιμοποιούνται οι ίδιες θέσεις πάρκινγκ. Με το ίδιο σύστημα. Δεν αλλάζει τίποτα. Όταν κάνω έρευνα σημαίνει πως ερευνώ τον κάθε δρόμο για να βρω πιο είναι το καλύτερο. Υπάρχουν χίλιοι δυό τρόποι να παρκάρω αυτοκίνητα. Εδώ είχαμε ως αποτέλεσμα θέσεις πάρκινγκ 2χ5μ, το οποίο διεθνώς δεν υπάρχει. Αποτέλεσμα; Να σχίζουν λάστιχα αυτοκινήτων διότι χτυπάνε στα κράσπεδα, δεν μπορείς να παρκάρεις όταν έχει η Βενιζέλου ανά δέκα μέτρα, δύο θέσεις συνολικά. Δεινοπαθείς να παρκάρεις. Υπάρχουν και κάποιοι αναίσθητοι οι οποίοι φοβούμενοι πως δεν θα μπορέσουν να ξαναβγούνε από αυτήν την θέση, χαραμίζουν την μία από τις δύο».

«Σύστημα Μπόμπολα»

Ο Νίκος Χατζηευστρατίου ρίχνει στα «βαθιά» την συζήτηση. Με την ευθύτητα των λόγων που τον διακρίνει, αναφέρεται στο …παρασκήνιο της υπόθεσης, στο «σύστημα» που χρησιμοποιήθηκε για το έργο της ανάπλασης στη Βέροια.

«Η εταιρεία που έχει το έργο, λέγεται «Κάστωρ» η οποία ανήκει σε ένα σμήνος εταιρειών οι οποίες συνιστούν αυτό που λέμε στην Ελλάδα, «σύστημα Μπόμπολα». Ήταν τότε (2012) που είχαν στεγνώσει όλα τα δημόσια έργα. Παρόλα αυτά, όλο αυτό το μπλοκ που βρισκόταν γύρω από το σύστημα «Μπόμπολα», έπρεπε να δουλέψει. Άρα τι γινότανε; Έπρεπε να φτιάξουν μία μορφής «ανάπλαση» και από κει και πέρα να το εφαρμόσουν όπου βρίσκανε. Μέσα από πολιτικές διασυνδέσεις θα τακτοποιούσαν τα χρήματα, θα έπαιρναν την δουλειά γρήγορα γρήγορα, και θα επιβίωναν κατά την κρίση η οποία τώρα σιγά σιγά φεύγει» μας λέει και συμπληρώνει:

«Αυτή η μελέτη είχε γίνει έτσι ακριβώς στις Σέρρες. Και ήρθε πατέντα και εφαρμόστηκε κι εδώ. Άλλαξαν μόνο κάποια γεωμετρικά χαρακτηριστικά.

Πηγαίνοντας πίσω πίσω, θα διαπιστώσουμε πως βρίσκουμε ένα σύστημα το οποίο μας έφερε σ΄ αυτό το χάλι. Και δυστυχώς δεν μπορέσαμε να κάνουμε κάτι σ΄ αυτήν την πόλη. Πράξαμε ακριβώς όπως τα προηγούμενα χρόνια που μας έφεραν σ΄ αυτήν την κρίση».

Κατάληψη από τις καφετερίες

Στην συνέχεια ο Νίκος Κάλφογλου αναφέρεται σε ένα άλλο θέμα που έχει καταγραφεί πολλές φορές από την εφημερίδα μας και φυσικά σχολιάζεται αρνητικά και από τους πολίτες. Πρόκειται για την ανεξέλεγκτη χρήση των πεζοδρομίων από τις καφετέριες.

«Στην οδό Εληάς δεν μπορείς να περάσεις από τα πεζοδρόμια. Οι καφετέριες έχουν καταλάβει το 90% των πεζοδρομίων. Μέχρι και πέρα από την λωρίδα των τυφλών. Τα πεζοδρόμια είναι μόνο και μόνο για τις καφετέριες».

Εκείνο όμως που δεν γνωρίζαμε και πραγματικά προκάλεσε γέλια, όταν το ακούσαμε, το ανέφερε ο Νίκος Κάλφογλου.  

«Στην διασταύρωση Μητροπόλεως, Εληάς, Βενιζέλου, η μελέτη προέβλεπε ένα δένδρο. Ένα πλατάνι στη μέση των τριών δρόμων. Όταν έκανα παρατήρηση στην υπεύθυνη της μελέτης, της είπα να αρχίσει την εφαρμογή της μελέτης από το συγκεκριμένο σημείο. Να δούμε τι χάος θα δημιουργηθεί στη Βέροια. Και τελικά δεν έγινε γιατί είδαν ουσιαστικά πως ήταν απαράδεκτο.

Είχες και τον Λαζαρίδη που έλεγε πως εμείς δεν φταίμε, εφαρμόζουμε την μελέτη. Μα την μελέτη δεν την έδωσε ο Δήμος; Δεν την ανέθεσε στην συγκεκριμένη κυρία; Γιατί δεν την είπε έλα και διόρθωσέ τα όλα».

Σ΄ αυτό, έκανε την παρέμβασή του ο Νίκος Χατζηευστρατίου ο οποίος συμπληρώνει πως «είναι ένα έργο και όπως όλα τα έργα επιβλέπονται. Αυτή η επίβλεψη της μελέτης δεν μπορούσε να διορθωθεί; Έγιναν χοντρά λάθη. Δεν υπάρχει μελέτη εφαρμογής».

Μέχρι αυτήν την στιγμή, η μοναδική γυναίκα της παρέας, η διακοσμήτρια Ερμιόνη Καλλαρά παρακολουθούσε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις περιγραφές του Νίκου Χατζηευστρατίου και του Νίκου Κάλφογλου. Όμως δεν μπορούσε να μείνει αμέτοχη στην συζήτηση και γεμάτη απορία είπε:

«Ξεκίνησαν ένα έργο το οποίο από την αρχή φαίνεται πως έχει προβλήματα. Δεν υπάρχει επιτροπή ελέγχου που στην πράξη, στην εφαρμογή της μελέτης, να κάνει διορθώσεις. Γιατί όλοι μας κάνουμε μελέτες, σχεδιάζουμε, αλλά στην πράξη κάνουμε και διορθώσεις. Πριν παραδοθεί το έργο η επιτροπή αυτή πρέπει να λογοδοτήσει».

Ήταν πρωτάρηδες

Ένα άλλο σημείο της πόλης απ΄ όπου πέρασε η ανάπλαση, είναι η οδός Μαλακούση. Εκεί έγινε ένα εξόφθαλμο λάθος. Και ο Νίκος Κάλφογλου το καταγράφει:

«Στην Μαλακούση δεν υπήρχε λόγος να μικρύνει το πεζοδρόμιο από την πλευρά των καταστημάτων κατά 45 περίπου εκατοστά και να μεγαλώσει το πεζοδρόμιο από την πλευρά της εκκλησίας, όπου δεν περπατάει κανένας άνθρωπος. Και έπειτα μπροστά στο «Νέον» έγινε τεράστιο το πεζοδρόμιο, αλλά δεν μπορείς να στρίψεις με το αυτοκίνητο. Ποιος ο λόγος;

Η μελέτη ήταν προχειρότατη. Ο φοιτητές που δούλεψαν με αυτήν την καθηγήτρια, ήταν πρωτάρηδες!!!».

Τους πέταξαν έξω με τις κλωτσιές

Όλα αυτά που συζητήθηκαν για την ανάπλαση, δεν ήταν δυνατόν να αποτυπωθούν όλα, ούτε στο σημερινό δισέλιδο αφιέρωμά μας. Άλλωστε ο καθένας μας ξεχωριστά ζούμε αυτά τα προβλήματα. Ωστόσο όμως δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε κάτι πολύ σοβαρό που δείχνει τον τρόπο με τον οποίο ασκήθηκε διοίκηση από τον Δήμο Βέροιας.

Η καταγγελία που κάνει ο Νίκος Χατζηευστρατίου τα λέει όλα:

«Από αγάπη για την πόλη μας, μαζευτήκαμε 50 άνθρωποι και καταθέσαμε μια βελτιωτική και απλή πρόταση. Ο Δήμος Βέροιας να κάνει μια αποτύπωση πόσα οικόπεδα υπάρχουν μέσα στην περιοχή η οποία «επλήγη» από την ανάπλαση, να βρει τους ιδιοκτήτες και να τους πει: Θα φροντίσω με κάποιο τρόπο και παρεμβάσεις στο υπουργείο ώστε ο συντελεστής στου από 2,2 που είναι εδώ, να πάει στα 4,5. Βεβαίως δεν θα κτίσεις τρίμετρα, αλλά 2,5 μέτρα, ώστε να μην μπορέσουν ποτέ να γίνουν διαμερίσματα και έτσι θα μετατραπούν σε πάρκινγκ.

Με τον τρόπο αυτόν θα μπορούσε να απαλύνει το πρόβλημα της στάθμευσης με κάποια μικρή επιβάρυνση για τους ανθρώπους που θα τα στάθμευαν.

Η πρόταση αυτή κατατέθηκε στους προέδρους του Δημοτικού Συμβουλίου για να το βάλουν θέμα συζήτησης, αλλά μας πέταξαν έξω με τις κλωτσιές. Μεγάλη αγένεια. Μπορεί να ήταν λάθος η πρόταση, απραγματοποίητη. Όχι όμως να μας πετάξουν έξω».

Έκπληκτη άκουσε τις καταγγελίες αυτές η Ερμιόνη Καλλαρά η οποία επισήμανε πως «με την συμπεριφορά αυτή οι άνθρωποι που αγαπούν την πόλη και προσπαθούν γι αυτήν, δεν θέλουν να ασχολούνται. Ο Δήμος είναι όλοι αυτοί οι δημότες που έπρεπε να ακουστούν. Φέρνουν μία πρόταση και δεν τους ακούς; Δείχνει έναν αλαζονικό Δήμο… Θέλει να κάνει έργα ερήμην των πολιτών του; Έργα που δεν θα εκφράζουν τους κατοίκους;».