«Ώρα μηδέν»

Πριν λίγες δεκαετίες ο Σιδηροδρομικός Σταθμός της Βέροιας αποτελούσε το κομβικό σημείο από το οποίο διακινούνταν το μεγαλύτερο ποσοστό νωπών προϊόντων, όχι μόνο αυτών που παράγονταν από την ημαθιώτικη γη, αλλά και από άλλες περιοχές της χώρας, όπως πορτοκάλια, μανταρίνια και λεμόνια.

Στην ευρύτερη περιοχή του Σιδηροδρομικού Σταθμού Βέροιας αλλά και κατά μήκος των ραγών, υπήρχαν δεκάδες κονσερβοποιεία και διαλογητήρια, τα οποία καθημερινά γέμιζαν βαγόνια με φρούτα τα οποία μεταφέρονταν κυρίως στις ευρωπαϊκές αγορές και βασικά στην αγορά του Μονάχου.

Δυστυχώς από το 2000 και μετά, αυτά τα διαλογητήρια έκλεισαν σιγά σιγά, δημιουργήθηκαν άλλα, κυρίως συνεταιριστικά, σε άλλα σημεία της περιοχής. Το πιο βασικό είναι ότι άλλαξαν τα μεταφορικά δεδομένα, καθώς με την κατασκευή νέων και σύγχρονων δρόμων, «μειώθηκαν» οι αποστάσεις. Έτσι επιλέχθηκε η μεταφορά των προϊόντων με φορτηγά ψυγεία και παράλληλα άνοιξαν και νέες αγορές τόσο στην Βαλκανική και τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όσο και προς τις αραβικές χώρες.

Η επιλογή της μεταφοράς των φρούτων με φορτηγά ψυγεία, έγινε παράλληλα με την υποβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχονταν και παρέχονται από τους σιδηροδρόμους οι οποίοι δεν εκσυγχρονίστηκαν στον τομέα της μεταφοράς εμπορευμάτων.    

«Άνοιγμα» για την Αλβανία

Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια για τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρόμων, και σε πρώτη φάση υπάρχει βελτίωση στον άξονα Θεσσαλονίκη-Αθήνα, σε ότι έχει να κάνει με την μεταφορά ανθρώπων. Οι υπόλοιπες γραμμές διασύνδεσης παραμένουν ως έχουν από πάρα πολλές δεκαετίες τώρα. Μάλιστα η εγκατάλειψη αυτή αποτυπώνεται με την εντυπωσιακά μείωση των δρομολογίων προς τους κομβικούς σταθμούς όπως είναι το Πλατύ και η Θεσσαλονίκη.  Φυσικά για εμπορικές αμαξοστοιχίες ούτε λόγος να γίνεται. Πολλοί νεότεροι ούτε καν τις έχουν δει…

Με την είσοδο του ιδιωτικού τομέα (ιταλική εταιρεία) το 2007, ξεκίνησαν να γίνονται, όπως προαναφέραμε, κάποια βήματα εκσυγχρονισμού, με πρώτο μέλημα την αντικατάσταση αμαξοστοιχιών της γραμμής Θεσσαλονίκη-Αθήνα και την δημιουργία προαστιακών γραμμών της περιοχής Αθηνών και της Θεσσαλονίκης μέχρι την Λάρισα.

Το τελευταίο διάστημα η ΤΡΑΙΝΟΣΕ με τη θυγατρική της ΕΡΓΟΣΕ ξεκίνησαν τον σχεδιασμό του τελευταίου τμήματος της διασύνδεσης της Ελλάδας με την Αλβανία και την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, με την επέκταση δύο γραμμών Αθήνα-Αλβανία (Καλαμπάκα-Κρυσταλοπηγή) και Θεσσαλονίκη-Αλβανία (με πρώτη σκέψη και πιθανότερη την επέκταση Φλώρινα-Κρυσταλοπηγή). Επί αλβανικού εδάφους θα γίνει η γραμμή Κρυσταλοπηγή για Πόγραδετς, 130 χλμ.

Κομβικό σημείο η Βέροια και η Ημαθία

Το έργο διασυνοριακής συνεργασίας, θα αναβαθμίσει τη διασύνδεση των δύο χωρών, και μπαίνει σε …ράγες με την υπογραφή της σύμβασης για την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών. Πρόκειται για ένα έργο στρατηγικής σημασίας που μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην ανάδειξη της Ελλάδας σε περιφερειακό κόμβο στον τομέα  των logistics και των μεταφορών. Πόσο όμως αυτό επηρεάζει τη Βέροια και την Ημαθία γενικότερα;

Για τον λόγο αυτό απευθυνθήκαμε στην ΕΡΓΟΣΕ με μια σειρά ερωτημάτων, αλλά δυστυχώς δεν υπήρξε η δυνατότητα να απαντηθούν όλα, καθώς πλέον η ΕΡΓΟΣΕ και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ενεργούν με αυτοτέλεια.

Αρχικά το Τμήμα Μελετών της ΕΡΓΟΣΕ μας ενημέρωσε ότι «ο κύριος στόχος του Έργου είναι η ανάπτυξη κοινού στρατηγικού επενδυτικού σχεδίου για τη σύνδεση της Ελλάδας και της Αλβανίας μέσω νέας σιδηροδρομικής γραμμής δυτικά από την Κρυσταλλοπηγή (ή την Ιεροπηγή) προς το Pogradec και ανατολικά προς το αεροδρόμιο Καστοριάς.

Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού εξετάζονται οι εναλλακτικές λύσεις σιδηροδρομικής σύνδεσης των δύο χωρών με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2022».

Σε ερώτησή μας αν στους σχεδιασμούς περιλαμβάνεται και  η Ημαθία, μας απάντησαν ότι «μεταξύ αρκετών εναλλακτικών λύσεων που εξετάζονται είναι και η σύνδεση της νέας γραμμής με το υφιστάμενο δίκτυο στην περιοχή της Φλώρινας και κατ’ επέκταση με την γραμμή που διέρχεται από την Ημαθία».

Γραμμή …Βέροια-Πτολεμαϊδα!!!

Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν δημοσιεύματα μιας «Κίνησης Πολιτών» από την Πτολεμαϊδα η οποία εκφράζει σθεναρά την άποψη πως πρέπει να σχεδιαστεί νέα γραμμή με προέκταση από Βέροια ή Νάουσα για Πτολεμαϊδα (βλέπε χάρτη) και από εκεί να γίνει η σύνδεση με Αλβανία μέσω Κρυσταλοπηγής. Όπως αναφέρουν, τα χιλιόμετρα είναι λιγότερα, άρα μικρότερο κόστος και παράλληλα θα βγει από την απομόνωση μια σημαντική εμπορική περιοχή, όπως είναι αυτή της Πτολεμαϊδας και της Κοζάνης. 

Επίσης υπενθυμίσαμε ότι στον προ αρκετών δεκαετιών σχεδιασμό του ΟΣΕ, υπήρξε χάραξη γραμμής από τη Βέροια για την Κοζάνη και Καλαμπάκα. Έτσι πολύ εύλογα θέσαμε τον προβληματισμό μας αν εγκαταλείφτηκε οριστικά αυτός ο σχεδιασμός ο οποίος θα μπορούσε να έχει σχέση με την σχεδιαζόμενη γραμμή Αθηνών-Αλβανίας.

Στην άποψη αυτή το Τμήμα Μελετών της ΕΡΓΟΣΕ μας απάντησε ότι «και για τις δύο περιπτώσεις η μελέτη βρίσκεται ακόμα στο στάδιο της διερεύνησης ως εκ τούτου εξετάζονται διάφορες πιθανές συνδέσεις χωρίς να έχει προκριθεί ακόμα κάποια λύση ως βασική».

Αναβάθμιση και ηλεκτροκίνηση Βέροια-Πλατύ

Τα χρόνια της πανδημίας που ταλαιπώρησαν την κοινωνία μας σε όλα τα επίπεδα, δεν άφησε ανεπηρέαστη και την εύρυθμη λειτουργία των δρομολογίων της Trainose. Αυτήν την περίοδο από τον Σταθμό της Βέροιας υπάρχουν μόνο δύο δρομολόγια (πρωί και απόγευμα) για Πλατύ-Θεσσαλονίκη και το αντίστροφο, ενώ υπολειτουργεί το Σταθμαρχείο. Εμφανέστατη η εγκατάλειψη και μόνο με έργα αναβάθμισης η επαναχρησιμοποίηση των τρένων από τους πολίτες να γίνει πιο ελκυστική.

«Στις προτάσεις που υποβλήθηκαν από κοινού από τον ΟΣΕ και την  ΕΡΓΟΣΕ για το Επιχειρησιακό Σχέδιο Τομέα Υποδομών Μεταφορών (ΕΣΤΥΜ 2021-2027) που συντάσσεται με μέριμνα του Υπ. Υποδομών Μεταφορών, έχει προταθεί να περιληφθεί το έργο «Αναβάθμιση και ηλεκτροκίνηση της σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Πλατύ – Έδεσσα – Φλώρινα/Νέος Καύκασος», στα προς «Συντήρηση και Πιστοποίηση τμήματα γραμμής του δικτύου Μακεδονίας» έργα, με φορέα υλοποίησης τον ΟΣΕ» μας είπαν από το Τμήμα Μελετών της ΕΡΓΟΣΕ και συμπλήρωσαν πως «αρμόδιοι για τα δρομολόγια είναι ο ΟΣΕ και η ΤΡΑΙΝΟΣΕ».

Κανένας προγραμματισμός για Προαστιακό

Όπως αναφέραμε και στην αρχή του ρεπορτάζ, πριν τρεις και τέσσερις δεκαετίες η Βέροια ήταν το κομβικό σημείο εξαγωγών νωπών φρούτων προς χώρες της Βαλκανικής αλλά και άλλων ευρωπαϊκών αγορών. Βασικός άξονας διακίνησης των προϊόντων ήταν ο ελληνικός σιδηρόδρομος. Τα τελευταία 20 χρόνια περίπου οι εξαγωγείς από την περιοχή μας δεν επιλέγουν το τρένο για τις εξαγωγές των προϊόντων τους. Μόνο αν υπάρξει ένας νέος στρατηγικός σχεδιασμός μπορούν να δημιουργηθούν νέες προϋποθέσεις, προσαρμοσμένες στα σημερινά δεδομένα.

«Ο γενικότερος στρατηγικός σχεδιασμός για τα έργα μεταφορών, άπτεται κυρίως στο αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών και στον ΟΣΕ Α.Ε.» μας απάντησαν από την ΕΡΓΟΣΕ.

Ολοκληρώνοντας το ρεπορτάζ με την ΕΡΓΟΣΕ, ρωτήσαμε αν στις προθέσεις  ή στις σκέψεις υπάρχει η δημιουργία προαστιακής γραμμής Θεσσαλονίκης-Βέροιας, κάτι ανάλογο που απαιτεί η γειτονική Πέλλα.

«Η λειτουργία μίας  νέας  προαστιακής γραμμής στο τμήμα Θεσσαλονίκη - Βέροια, άπτεται των αρμοδιοτήτων  του ΟΣΕ. Η ΕΡΓΟΣΕ δεν έχει σχετικό έργο στον τρέχοντα προγραμματισμό της».

ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ "ΒΕΡΟΙΑ" (27/6/22)