"Ισχυρός Δήμος" - Κ. Παλουκίδης: Αειφόρος Χωροταξική, Πολεοδομική, Αστική και Οικιστική Ανάπτυξη και Οργάνωση

Η Βέροια και η Ημαθία έχουν σοβαρό πρόβλημα με την εφαρμογή του Χωροταξικού Σχεδίου (Π.Π.Χ.Σ.Α.Α.) Κεντρικής Μακεδονίας 2020 – 2035 (ΦΕΚ 485/20-08-2020), στο εξής ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ2020 - 2035. Η Ημερίδα, που πραγματοποιήθηκε στη Βέροια (18/09/2023), απέδειξε, πως υπάρχουν σημαντικά λάθη και παραλείψεις στην μελέτη και πως υπάρχει ανάγκη έναρξης της διαδικασίας τροποποίησής του. Υπενθυμίστηκε, πως η έρευνα, που είχε εκπονηθεί το 2011, ΕΡΕΥΝΑ2011, για λογαριασμό της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ημαθίας, περιελάμβανε ανάλυση σε βάθος για όλες τις πτυχές χωρικής ανάπτυξης του νομού και πως θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από το Χωροταξικό Σχέδιο, που ανατέθηκε τρία περίπου χρόνια αργότερα (2013).

Κυριότερες προτάσεις για την επόμενη δωδεκαετία (2035), όσο θα είναι σε ισχύ το ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ2020 - 2035:

1. - Ο Ν. 3852/2010 (νόμος ‘Καλλικράτη’) διέλυσε τις διοικητικές - και επομένως και αναπτυξιακές – δομές της χώρας. Σ’ αυτό το δύσκολο πλαίσιο, απαιτείται ανάληψη πιο ενεργού ρόλου, τόσο από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, όσο και από τους ΟΤΑ Α’  βαθμού για την τροποποίηση του ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ2020-2035.

- Η Ημαθία και ο Δ. Βέροιας θα βρίσκονται σε διαρκή στασιμότητα, λόγω αυτής της υποβάθμισης, καθώς η πληθυσμιακή συρρίκνωση θα εξακολουθήσει να βαθαίνει λόγω της οικονομικής ύφεσης και της έλλειψης επενδύσεων – ιδίως απότοκος της πολιτικής υποβάθμισης στο 5^ο επίπεδο της Βέροιας.

- Το ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ2020 – 2035 υποβαθμίζει σημαντικά την Ημαθία και ειδικότερα τον Δ. Βέροιας και αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό για την προσεχή 12ετία.

- Ολιστική και καθολική ανάπτυξη της Π.Ε. Ημαθίας σε όλους τους τομείς – όχι επιλεκτική ανάπτυξη κάποιων τομέων, όπως εισηγείται το ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ2020 – 2035 – Κομβικός ο ρόλος της Ημαθίας στην εθνική, περιφερειακή και ευρύτερα αναπτυξιακή πορεία της Βαλκανικής ενδοχώρας.  

- Ανάγκη για την κατάστρωση μιας Στρατηγικής Χωρικής Ανάπτυξης για την επόμενη 12ετία, με σταδιακές αναθεωρήσεις του ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ2020 – 2035 – Προετοιμασία για την Αναθεώρηση του ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ2020-2035 με την παρέλευση της πενταετίας (2025) - Αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων.

Α. Συγκριτικά πλεονεκτήματα Π.Ε. Ημαθίας: εγγύτητα με τη Θεσσαλονίκη, ύπαρξη αστικών κέντρων, συνεκτικότητα οικιστικού πλέγματος, ποιότητα φυσικού περιβάλλοντος, ύπαρξη αστικής παράδοσης στη Βέροια και τη Νάουσα, σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα, λειτουργία εμπορικών κέντρων. Β. Αδυναμίες: εξάρτηση από τη Θεσσαλονίκη, περιορισμένος περιφερειακός ρόλος, ελλιπής παραγωγική διάρθρωση, έλλειψη συνεργειών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, έλλειψη ολοκληρωμένου προγραμματισμού και σχεδιασμού (Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια / ΤΠΣ, Σχέδια Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων / ΣΟΑΠ κ. ά.). Γ. Ευκαιρίες για Μελλοντική Ανάπτυξη: αναμενόμενη βελτίωση στα μεταφορικά δίκτυα με τον προαστιακό σιδηρόδρομο και την κάθετη σύνδεση της Εγνατίας οδού. Δ. Απειλές: Περιχαράκωση των θεσμικών αρχόντων στους ρόλους τους χωρίς συνεργασία και ανάπτυξη συνεργειών, κυρίως μεταξύ ΟΤΑ Α’ & Β’ βαθμού.

- Σύμπραξη και συνέργειες των Π.Ε. Ημαθίας και Πέλλας, μεταμορφώνοντας την περιοχή στον μεγαλύτερο αναπτυξιακό πόλο της Κεντρικής Μακεδονίας, μετά από αυτόν της Θεσσαλονίκης – ο νευραλγικός ρόλος των ΟΤΑ Α’  βαθμού.

- Επικαιροποίηση και αξιοποίηση της ΕΡΕΥΝΑ2011 κατά την τρέχουσα 15ετία.

- Υιοθέτηση του ισχύοντος διεθνούς πλαισίου χωρικής ανάπτυξης: τα επίσημα κείμενα χωρικής ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών με κορυφαίους τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (17 Sustainable Development Goals, SDGs), οι οδηγίες της Ε.Ε. για την βιώσιμη Χωρική Ανάπτυξη κ .ά.

- Επανασχεδιασμός της φυσιογνωμίας του πρωτογενή τομέα της Οικονομίας (καθορισμός ζωνών εντατικών καλλιεργειών, πλαίσιο επιχειρηματικότητας κ. ά.).

- Χωροθέτηση νέων Επιχειρηματικών και Βιοτεχνικών Πάρκων (ΒΙ.ΠΕ. / ΒΙΟ.ΠΑ.), με παράλληλη πολεοδόμηση των ήδη θεσμοθετημένων περιοχών για τη Βιομηχανία – Επανάχρηση εγκαταλελειμμένων  βιομηχανικών / βιοτεχνικών εγκαταστάσεων.

- Δημιουργία τουλάχιστον δύο πανεπιστημιακών τμημάτων – ένα για τον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό και την Ευρωπαϊκή Πόλη.

- Πολιτισμός / Τουρισμός / Αναψυχή: Ψηλά στις προτεραιότητες ανάπτυξης – Πρόκριση ήπιων μορφών ανάπτυξης στους ορεινούς όγκους.

- Χαρτογράφηση και ανάδειξη των σπηλαίων και των σκητών στον Αλιάκμονα, τον Τριπόταμο και στο Βέρμιο. Διάσωση – αποκατάσταση – ανάδειξη της Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου – Σκήτη Βεροίας.

- Ολοκλήρωση των ανασκαφών και Ανάδειξη του Προϊστορικού Οικισμού κοντά στη Ν. Νικομήδεια και των άλλων οικισμών της ίδιας περιόδου στην περιοχή της Ειρηνούπολης και στο Βέρμιο.

- Δημιουργία Δικτύων Μνημείων και Αρχαιολογικών Χώρων, όπως το Πολιτιστικό Πολύγωνο, το Πολιτιστικό Τρίγωνο και οι Πολιτιστικές Διαδρομές εντός των Π.Ε. Ημαθίας, Πέλλας και Πιερίας, προτάσεις κατατεθειμένες από την εισηγήτρια προς την Περιφέρεια ΚΜ.

- Δημιουργία Μουσείου Φυσικής Ιστορίας εντός της περιοχής NATURA 2000.

1. - Διάσωση και ανάδειξη των μνημείων – ιερών ναών στις πόλεις και τους οικισμούς, καθώς και των αύλειων χώρων τους.

- Το νέο Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο Βέροιας (επικείμενη ανάθεση) - πρόκληση για την διόρθωση των πολλών κακώς κειμένων.

- Προγράμματα Αστικής Αναγέννησης και Αναζωογόνησης των Ιστορικών Κέντρων Βέροιας και Νάουσας, καθώς και των οικισμών – Αξιοποίηση των θεσμικών δυνατοτήτων, όπως τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ), τα Σχέδια Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων (ΣΟΑΠ) κ. ά. – δρομολόγησή τους πριν από την ολοκλήρωση των νέων Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων /ΤΠΣ.

- Προετοιμασία του Φακέλου Υποψηφιότητας ΒΕΡΟΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ 2034.

- Οι κλίμακες του Αστικού Σχεδιασμού – Δημοσίων Χώρων και της Αρχιτεκτονικής, καθοριστικές της Ποιότητας Ζωής και της Εικόνας των πόλεων και των οικισμών.

- Δημιουργία Δικτύου Ευρωπαϊκών Πόλεων Πολιτισμού με έδρα τη Βέροια.

- Ειδική Μελέτη για την ανάπτυξη του Ποιοτικού Τουρισμού, του Αγρο-Οικοτουρισμού και του Θεματικού Τουρισμού στο Βέρμιο και στα Πιέρια.

- Υγιείς Πόλεις: Υιοθέτηση και υλοποίηση των διεθνών αρχών για την διασφάλιση της υγείας και της καλής φυσικής κατάστασης των κατοίκων, στη βάση σύγχρονων προδιαγραφών οργάνωσης των δημοσίων χώρων των πόλεων.

- Τροποποίηση του χρόνου ισχύος των ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ2020 - 2035 από τα 15 στα 10 έτη – τροποποίηση από τα 5 στα 3 έτη της δυνατότητας Αναθεώρησης του Χωροταξικού Σχεδίου, μέσω της Τροποποίησης του Ν. 4759/2020 - Δημιουργία Ελεγκτικού μηχανισμού εφαρμογής του ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ2020 - 2035.