Απώλεια και τιμή

ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ "ΒΕΡΟΙΑ" (2/10/23)

Στο φως της επικαιρότητας βρέθηκε πριν λίγες μέρες ο Μητροπολίτης Βέροιας, Νάουσας και Καμπανίας κ. Παντελεήμονας, με αφορμή την επιστολή που έστειλε στους εκλέκτορες της Συνόδου της Εκκλησίας, με την οποία ζητά να το ψηφίσουν για να μετατεθεί στην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, αναπληρώνοντας την θέση του παραιτηθέντος Μητροπολίτη κ. Άνθιμου.

Το κύμα παραιτήσεων των μέχρι πρότινος Μητροπολιτών Θεσσαλονίκης Άνθιμου Α’, Παραμυθίας Τίτου και Φλωρίνης Θεόκλητου ανατροφοδότησαν σειρά δημοσιευμάτων για την επόμενη ημέρα και τους μνηστήρες των θρόνων του Βορρά. Μεταξύ αυτών και ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων ο οποίος είναι ο μοναδικός που επίσημα εξεδήλωσε το ενδιαφέρον του για την πλήρωση της θέσης του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης.

Όπως αναφέρει στην τρισέλιδη επιστολή του προς τους εκλέκτορες, τα μέλη της Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο 78χρονος ιεράρχης πιστώνει στον εαυτό του τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στην  πόλη της Θεσσαλονίκης όσο εκείνος υπηρετούσε εκεί όπως για παράδειγμα την διαχείριση των καταστροφών του μεγάλου σεισμού, την επιστροφή του ιερού λειψάνου του Οσίου Δαβίδ αλλά και αυτήν του λειψάνου του Μυροβλήτη Πολιούχου της.

Με παλαιά προτροπή του νυν Αρχιεπισκόπου

Ξεκινώντας με μια παλαιότερη προτροπή του νυν Αρχιεπισκόπου που ως μητροπολίτης Θηβών του είχε προτείνει να διεκδικήσει τον θρόνο της Θεσσαλονίκης, ο επί δυο δεκαετίες τώρα μητροπολίτης Βεροίας ξετυλίγει το σκεπτικό του, σύμφωνα με το οποίο η υποψηφιότητά του είναι η πλέον ενδεδειγμένη.

Μάλιστα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός πως ο Μητροπολίτης Παντελεήμων παρουσιάζει την υποψηφιότητα του ως αποτέλεσμα υπακοής στην προτροπή του τότε Θηβών Ιερωνύμου.

«Ηχεί ακόμη εις τα ώτα μου, η φωνή του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου μας κ. Ιερωνύμου, ως Μητροπολίτου τότε Θηβών να μου λέγει μετά την κοίμηση του αειμνήστου Γέροντός μου, Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Παντελεήμονος Χρυσοφάκη, επιτακτικώς και επι λέξει «Γιατί δεν κατεβαίνεις για την Θεσσαλονίκη;» γράφει ο Μητροπολίτης Παντελεήμων υποστηρίζοντας πως τότε, το «νεαρόν της ηλικίας» αλλά και η «μικρή αρχιερατική εμπειρία» του, δεν του επέτρεψαν ούτε καν να το σκεφθεί.

Το 2003, οπότε εξελίχθηκαν τα γεγονότα που περιγράφει ο κ. Παντελεήμων, ο ίδιος ήταν 58 ετών και ήδη 9 χρόνια Μητροπολίτης Βεροίας.

Σήμερα 20 χρόνια μετά, στα 78 του, ο Μητροπολίτης σημειώνει προς τους εκλέκτορες πως επανέρχεται «με άλλη εμπειρία και ετοιμότητα, για να κάνω υπακοή και να προσφέρω θυσιαστικώς τον εαυτόν μου…» αφήνοντας εμμέσως πλην σαφώς να εννοηθεί, μέσω της χρήσης της λέξης «υπακοή» πως εκείνος στον οποίο υπακούει είναι ο τότε Θηβών Ιερώνυμος… ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος.

Στην προσπάθεια του να στηρίξει με τον πλέον ισχυρό τρόπο την υποψηφιότητά του, ο Μητροπολίτης Βεροίας εμφανίζει εαυτόν ως τον άνθρωπο που βίωσε «αυτό που δεν επέτυχαν αυτοκράτορες και αρχιερείς» αφού σύμφωνα με τον ίδιο εκείνος ήταν αυτός που φρόντισε να επιστρέψει το ιερό λείψανο του Αγίου Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη.

 «Αμέσως μετά την επιστροφή μου από αυτήν  την εκκλησιαστική αποστολή» γράφει ο Μητροπολίτης, εννοώντας τον επαναπατρισμό του λειψάνου του Οσίου Δαβίδ του εν Θεσσαλονίκη το οποίο όπως αναφέρει στην επιστολή ο ίδιος επίσης επανέφερε στην Θεσσαλονίκη,   «έγινε γνωστή η είδηση ότι ευρέθησαν τα ιερά λείψανα του Αγίου Δημητρίου του Μυροβλήτου στο San Lorenzo in Campo της Ιταλίας».

Και συνεχίζει: «Κατά τις ολιγοήμερες διακοπές προς ανάπαυση από τη μεγάλη κόπωση της διακονίας εν μέσω του σεισμού, επεσκέφθην πάλι την Ιταλία και εντόπισα το San Lorenzo in Campo. Εκεί ο άγιος Θεός με ελέησε να βιώσω αυτό το οποίο δεν επέτυχαν αυτοκράτορες και αρχιερείς, να εύρω και να προσκυνήσω πρώτος τα μυρόβλητα λείψανα του Αγίου Δημητρίου και μάλιστα να μου προσφερθεί από τον εφημέριον Don Araldo το πρώτο μικρό τεμάχιο του λειψάνου του Αγίου ως προσωπική ευλογία το οποίο και μετέφερα στη Θεσσαλονίκη».

Συνεχίζοντας την αφήγηση του για την συμβολή του στον επαναπατρισμό του ιερού λειψάνου στην πόλη, ο κ. Παντελεήμων  σημειώνει: «Ο αείμνηστος γέροντας μου με παρεκάλεσε μετά δακρύων να επιστρέψω στο San Lorenzo με δική του επιστολή και να εκπροσωπήσω τη δοκιμαζόμενη τότε από το σεισμό εκκλησία της Θεσσαλονίκης, διεκδικώντας την επιστροφή των ιερών λειψάνων του πολιούχου μας».

Ουσιαστικά δηλαδή αυτό που λέει στην επιστολή του προς του αρχιερείς της Εκκλησίας της Ελλάδος ο Μητροπολίτης Βεροίας ή αφήνει να δημιουργηθεί η αίσθηση, είναι πως όλα όσα συνέβησαν στην Μητρόπολη Θεσσαλονίκης επί αρχιερατείας Παντελεήμονα Χρυσοφάκη, ήταν ουσιαστικά δικά του έργα.

Μεταθετό ή εκλογή νέου Μητροπολίτη;

Η Σύνοδος των Αρχιερέων της Εκκλησίας της Ελλάδος θα γίνει την επόμενη Δευτέρα 9 Οκτωβρίου 2023. Αρχικά θα γίνει ψηφοφορία αν πλήρωση των κενών θέσεων Μητροπολιτών θα γίνει με μεταθετό ή με την απευθείας εκλογή νέου Μητροπολίτη.

Στην περίπτωση που αποφασιστεί η μετάθεση νυν Μητροπολίτη η μοναδική επίσημη εκδήλωση ενδιαφέροντος, είναι αυτή του Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα. Η μόνιμη σταθερά των δημοσιευμάτων, που για μερίδα του Τύπου προβάλλει ως φαβορί για τη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης είναι ο Επίσκοπος Ωρεών  και Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου Φιλόθεος. Ο ίδιος αποφεύγει την οποιαδήποτε συζήτηση για το θέμα και στρέφει την προσοχή του στα καθήκοντά του. 

«Θα έλεγα ότι είναι μια εκδήλωση ενδιαφέροντος και υποψηφιότητας και όχι αιτήματος η επιστολή του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Βεροίας. Η Ιεραρχία θα έχει τον πρώτο λόγο. Θα είναι μία μυστική ψηφοφορία. Για μένα θα είναι εύλογη η θέση μου» μας είπε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιος, «πνευματικό παιδί» του Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα. 

Πάντως για πρώτη φορά, Μητροπολίτης που επιθυμεί τη μετάθεση του από την Μητρόπολη στην οποία υπηρετεί σε άλλη, να το εκφράζει με τόσο επίσημο τρόπο και μάλιστα γραπτώς. Όπως αναφέρουν δημοσιεύματα, η λογική πάνω στην οποία στηρίζεται αυτή η στάση είναι πολύ απλή και όπως οι ίδιοι οι αρχιερείς την περιγράφουν: «Εάν ένας Μητροπολίτης εκλεγεί δια μεταθέσεως, έχει καλώς. Αν δεν εκλεγεί, πως θα γυρίσει στη Μητρόπολη του και πως θα απευθυνθεί στα πνευματικά παιδιά τα οποία επιχείρησε να εγκαταλείψει για κάπου καλύτερα;», αφήνοντας αιχμές για την επίσημη υποψηφιότητα του Μητροπολίτη Βεροίας.

Μητροπολίτης κ. Γεώργιος: Απώλεια και τιμή για την Ημαθία

Για τη Βέροια, την Ημαθία και την Καμπανία, μία πιθανή μετάθεση του Μητροπολίτη Βέροιας στην αντίστοιχη της Θεσσαλονίκης, θα είναι μεγάλη απώλεια καθώς στα χρόνια της διακονίας του προσέφερε μεγάλο έργο. Η αναμόρφωση της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά, η ανέγερση της εκκλησίας του Αγίου Λουκά του Ιατρού με τα θαυματουργά λείψανα που προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες και πιστούς απ΄ όλο τον κόσμο, το Διεθνές Συνέδριο και οι εκδηλώσεις «Παύλεια», το Πνευματικό Κέντρο στο Μενδρεσέ Τζαμί στη Βέροια, η ανταλλαγή του Δημαρχιακού Μεγάρου με το 3^ο Δημοτικό Σχολείο Βέροιας στο οποίο θα γίνουν εκθεσιακοί χώροι και όχι μόνο με την ενοποίησή του με το Βήμα Αποστόλου Παύλου και το Πνευματικό Κέντρο, είναι μερικά από τα ηχηρά έργα που έγιναν επί θητείας του Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα.   

«Για τους πιστούς της Ημαθίας και της Καμπανίας, θα είναι μεγάλη απώλεια μία μετάθεση του Μητροπολίτη κ. Παντελεήμονα στην Θεσσαλονίκη. Παράλληλα θα είναι και τιμή. Για την Θεσσαλονίκη θα είναι καλά, για τη Βέροια, όχι. Να μην αναφερθώ στο έργο του για να μην θεωρηθεί παρέμβαση στην απόφαση της Ιεραρχίας» μας είπε ο Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιος και επισήμανε:

«Η διαδικασία του μεταθετού σε τέτοιες μεγάλες Μητροπόλεις, έχει και τον χαρακτήρα πως όταν ένας Μητροπολίτης αποδεδειγμένα έχει ωφελήσει σε έναν τόπο, μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερο όφελος σε μεγαλύτερη εκκλησιαστική θέση. Να πολλαπλασιάσει το προσφερόμενο όφελος. Αυτή είναι η λογική του μεταθετού.

Πάντως είναι γεγονός ότι αν επιλεγεί η διαδικασία της μεταθέσεως από την Ιεραρχία, άλλος υποψήφιος δεν υπάρχει που να εξέφρασε την επιθυμία και αυτό γιατί αναγνωρίζουν, από σεβασμό, την ισχυρή υποψηφιότητα του Μητροπολίτη Βεροίας. Αν επιλεγεί η διαδικασία της εκλογής, αποκλείονται όλοι οι εν ενεργεία Μητροπολίτες, άρα και ο Βεροίας».

Κομβικής σημασίας η Μητρόπολη Θεσσαλονίκης

Φυσικά την μερίδα του λέοντος στα δημοσιεύματα του καθημερινού Τύπου κατέχει η διαδοχή στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, καθώς η συγκεκριμένη εκκλησιαστική επαρχία έχει μεγάλο ειδικό βάρος τόσο γεω-πολιτικά, όσο και στα δρώμενα των Εκκλησιών της Βαλκανικής Χερσονήσου. Άλλωστε, για πολλούς αποτελεί την κορυφή της μητροπολιτικής πυραμίδας των λεγομένων «Νέων Χωρών», των Μητροπόλεων δηλαδή που ενώ εντάχθηκαν στην Εκκλησία της Ελλάδος μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13, εν τούτοις μνημονεύουν ως ανώτατη Πνευματική Αρχή τον εκάστοτε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, κατ’ εφαρμογήν της σχετικής Πατριαρχικής Πράξης του  1928.

Η ανάδειξη, λοιπόν, νέου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης περνά όχι μόνο από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών , αλλά υπό προϋποθέσεις και από το Φανάρι.

Σε περίπτωση που προκύπτει θέμα μεταθετού από την Παλαιά Ελλάδα στις «Νέες Χώρες» και αυτομάτως εμπλοκή του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, κατά τα οριζόμενα από την Πατριαρχική Πράξη του 1928. Θα θελήσει ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος να «ποντάρει» σε μια τέτοια προοπτική;

Ο εκάστοτε μητροπολίτης Θεσσαλονίκης διατηρεί το προνόμιο να προσαγορεύεται «Παναγιώτατος» εντός των ορίων της επικράτειάς του. Είναι μία μόνο ένδειξη της μεγάλης βαρύτητας και σημασίας που έχει αναγνωρισθεί διαχρονικά στη συγκεκριμένη μητρόπολη, βαρύτητα και σημασία που διατηρεί στο ακέραιο και σήμερα. Έτσι, η απόφαση του μητροπολίτη Άνθιμου να παραιτηθεί, εύλογα προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον από πολλές πλευρές, με κεντρικό διακύβευμα τη διάδοχο κατάσταση και την επιλογή του ιεράρχη που θα αναλάβει τα ηνία της κομβικής σημασίας μητρόπολης.

ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ "ΒΕΡΟΙΑ" (2/10/23)