Σε δεύτερη μοίρα το Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας! (φωτο)

ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ "ΒΕΡΟΙΑ" (11/11/24)

Την χρονιά που διανύουμε και βρίσκεται προς το τέλος της, η επισκεψιμότητα τουριστών στη Βέροια σχεδόν διπλασιάστηκε. Σ΄ αυτό συνετέλεσαν τα εγκαίνια του αναδομημένου Ανακτόρου του Φιλίππου Β΄ και του Πολυκεντρικού Μουσείου στη Βεργίνα. Ενισχυτικά σ΄ αυτά βοήθησε και οι προσπάθειες που κάνει ο Δήμος Βέροιας συμμετέχοντας σε διάφορες τουριστικές εκθέσεις και εκδηλώσεις γαστρονομίας.

Από τον διπλασιασμό των επισκεπτών το Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας, δυστυχώς,δεν πήρε το μερίδιο το οποίο δικαιούται. Και αυτό προφανώς οφείλεται στην έλλειψη προβολής που αξίζει. Ενδεικτικά θα σας αναφέρουμε ότι το 2022, 2023 και το 2024 μέχρι τώρα ο μέσος όρος των επισκεπτών στο Βυζαντινό Μουσείο κυμαίνεται περί τα 2.500 άτομα. Η καλύτερη χρονιά στα τελευταία τρία χρόνια, ήταν το 2023 με 3000+ επισκέπτες.

Θεωρούμε ότι αυτός ο αριθμός επισκεπτών είναι πολύ μικρός για την αξία του Βυζαντινού Μουσείου. Η Βέροια διαθέτει μετά την Καστοριά, την μεγαλύτερη συλλογή βυζαντινών εικόνων στην Ελλάδα κάτι που επιβεβαιώνει και ο πρώην Δήμαρχος Βέροιας κ. Γιάννης Χασιώτης, του οποίου επί των ημερών της διοίκησής τουδημιουργήθηκε το Βυζαντινό Μουσείο.

«Το θέμα της πλούσιας συλλογής σημαντικών βυζαντινών εικόνων που διαθέτει ακόμα και σήμερα η Βέροια, το είχε αναδείξει ο Ανδρέας Βλαζάκης  το 1987-88, όταν ως Δήμος Βέροιας έγινε μια έκθεση Βυζαντινών εικόνων. Σας υπενθυμίζω ότι η Βέροια, μετά την Καστοριά, έχει την πλουσιότερη συλλογή βυζαντινών εικόνων. Από τότε σκεφτήκαμε και είχαμε προχωρήσει εμείς σε απαλλοτρίωση των τριών σπιτιών πάνω από το Βυζαντινό Μουσείο γιατί εκεί θέλαμε να γίνουν τα εργαστήρια συντήρησης των βυζαντινών εικόνων που σαπίζουνε στα υπόγεια του αρχαιολογικού μουσείου, γιατί κανένας δεν ενδιαφέρεται να ακόμα και σήμερα. Αυτά τα τρία σπίτια προβλέπονταν να συνδεθούν με το κύριο κτίριο του Βυζαντινού Μουσείου με μία γυάλινη αερογέφυρα, όπου θα μπορούν να επικοινωνούν οι τεχνίτες με το χώρο του Μουσείου» μας είπε ο πρώην Δήμαρχος Γιάννης Χασιώτης.

Γιάννης Χασιώτης: Αν δεν γνωρίζεις την ιστορία της, πώς να την αγαπήσεις…

Ο πρώην Δήμαρχος Γιάννης Χασιώτης με την σημαντική παρακαταθήκη έργων που άφησε στη Βέροια, στάθηκε ιδιαίτερα στην μειωμένη επισκεψιμότητα που παρουσιάζει το Βυζαντινό Μουσείο της πόλης, ενώ άφησε και αιχμές για την πρώην Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας κα. Αγγελική Κοτταρίδη.

«Γίνονται διάφορες μαθητικές εκδρομές σε άλλες πόλεις. Πάνε στην Κοζάνη για να δουν ένα υπόγειο τάδε , και δεν επισκέπτονται όλα τα σχολεία μία φορά τον χρόνο το Βυζαντινό Μουσείο της Βέροιας και το Αρχαιολογικό Μουσείο.  Να τους μιλήσουν για την Βυζαντινή Βέροια κάνουν τα σχολεία μας; Του πάνε μία φορά τον χρόνο στο Αρχαιολογικό Μουσείο να τους μιλήσουν για την παλιά Βέροια; Δεν υπάρχει στη Βόρεια Ελλάδα άλλη πόλη που να είναι από τον 6^ο αιώνα π.χ. στον ίδιο τόπο και με το ίδιο όνομα. Στην Ελλάδα από τις λίγες. Αθήνα, Κόρινθος, Θήβα. Τα νέα παιδιά, οι μαθητές, αν δεν γνωρίσουν την ιστορία της Βέροιας, πώς να την αγαπήσουν» μας είπε ο Γιάννης Χασιώτης και συμπλήρωσε:

«Παλιά υπήρχαν κάποια αεροπανό έξω από το Βυζαντινό Μουσείο και σήμερα δεν υπάρχει τίποτα. Μπαίνω μέσα όπου ήταν μία κυρία την οποία δεν θέλω να την ανακατέψω και παρατηρώντας τον χώρο, βλέπω κάποιες φωτογραφίες. Τότε ρωτάω: Μόνο αυτές τις φωτογραφίες έχετε από την κατασκευή του Βυζαντινού Μουσείου; Αν δεν έχετε άλλες, υπάρχουν και στον Δήμο και εγώ μπορώ να σας δώσω. Και η κυρία μου απαντάει πως δεν είναι από εδώ, αλλά από τις εργασίες που έγιναν για το παλάτι της Βεργίνας. Τότε έθεσα το ερώτημα στην κυρία: Με συγχωρείτε, αλλά αντί να προβάλλονται οι εργασίες που έγιναν στο Βυζαντινό Μουσείο, προβάλατε φωτογραφίες από τη Βεργίνα;

Ξέχωρα από αυτό, διαπίστωσα ότι ξηλώθηκαν οι αναθηματικές που υπήρχαν από τα εγκαίνια του Μουσείου, που βρίσκονταν μπαίνοντας στην αυλή του Μουσείου. Και τα τρία επάνω κτίρια τα οποία απαλλοτριώθηκαν τότε από τον Δήμο για να γίνουν εργαστήρια, έγιναν γραφεία των υπαλλήλων της κας Κοτταρίδη και η κατοικία της γιατί, τι να κάνουμε(;) κάπου έπρεπε να βάλει τα σκυλάκια της και τα γατάκια της και δεν έγινε αυτό που έπρεπε να γίνει και είναι απαραίτητο να γίνει».

Το «παρασκήνιο» της χρηματοδότησης

Με την ευκαιρία της συζήτησης μας με τον Γιάννη Χασιώτη, επιστρέψαμε μερικές δεκαετίες πίσω για να μας αφηγηθεί το «παρασκήνιο» που υπήρξε ώστε ο Δήμος Βέροιας να χρηματοδοτηθεί για την κατασκευή του Βυζαντινού Μουσείου.

«Ο τότε Υπουργός Πολιτισμού Θάνος Μικρούτσικος είχε δεσμεύσει 15 εκατομμύρια ευρώ από τα ευρωπαϊκά προγράμματα για το Δίκτυο Πολιτιστικών Πόλεων που είχε κάνει. Είχαμε μπει τότε 10 πόλεις. Όταν ήρθε η ώρα να κάνει μία αξιολόγηση ποιους θα βάλει και ποιους δεν θα βάλει η ευρωπαϊκή ένωση, επιλέχθηκαν τέσσερις πόλεις. Πρώτη Καλαμάτα που το άξιζε από μία πολύ μεγάλη πολιτιστική δραστηριότητα που είχε αναπτύξει από τότε που ο Μπένος ήταν ακόμα δήμαρχος με τον χορό και τα λοιπά,  δεύτερη η Βέροια που δεν είχε τόση μεγάλη πολιτιστική δραστηριότητα, αλλά υπήρχε μία δυναμική την οποία αξιολόγησαν αυτοί, τρίτη πόλη ήταν ο Βόλος και τέταρτη πόλη ήταν το Ρέθυμνο» μας είπε ο πρώην Δήμαρχος Γιάννης Χασιώτης.

«Με ελάχιστα χρήματα. Δηλαδή τα περισσότερα λεφτά τα έπαιρνε τότε η Καλαμάτα  με 2.400.000 ευρώ για την Καλαμάτα, 1.700.000 ευρώ για τη Βέροια, άσχετα αν πήραμε 2.500.000 ευρώ,  700.000 για το Βόλο και 700.000 για το Ρέθυμνο. Τίποτα άλλο όλες οι άλλες οι πόλεις. Η Κοζάνη με Δήμαρχο τότε τον Κουκουλόπουλο και τα λοιπά, μείναν απ΄ έξω».

Στην συνέχεια ο Γιάννης Χασιώτης μπήκε σε λεπτομέρειες των διεργασιών. «Ήταν μια διαδικασία που είχε ξεκινήσει 9:00 το πρωί και τελειώσαμε 4 τα ξημερώματα. Φεύγοντας από κει, όπως πήγαινα να κοιμηθώ, είχα έναν καλό φίλο που ήταν διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, τον οποίον «κολλούσα» κάθε φορά εγώ που κατέβαινα στην Αθήνα να μάθουμε τι πόρους υπήρχαν από το υπουργείο.

Ενώ πηγαίναμε σπίτι του είπα ότι από τα 15 εκατομμύρια του Θάνου (Μικρούτσικου), άμα τα προσθέσεις όλα μαζί, αυτά κάνουν 5 εκατομμύρια. Τα υπόλοιπα 10 που δεν θα ενταχθούν γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις θα πάνε να γίνουν άσφαλτος, θα πάνε στην Εγνατία Οδό, που θα πάνε στην ΠΑΘΕ. Θα φύγουν απ΄τον πολιτισμό.

Τι θες να κάνουμε ρε Γιάννη; με ρώτησε. Γιατί δεν κάνουμε ρε εσύ το Βυζαντινό Μουσείο της Βέροιας με τη γραπτή διαδικασία άμα πιάσει. Ήταν πολύ αργά και την άλλη μέρα πήγα στις 11 το πρωί στο γραφείο του στο Υπουργείο.

Καθόμαστε συζητάμε και είχα μαζί μου ένα προσχέδιο-μελέτη που είχε κάνει μία αρχαιολόγος από τη Βέροια η οποία μελέτη ήταν αρχιτεκτονική περισσότερο. Αλλά υπήρχε. Λέω, χάνεις τίποτα να κάνεις με την γραπτή διαδικασία; Επίσης γιατί για το θέμα του πολιτισμού υπάρχουν κάποιοι πόροι και έχει όλα τα θετικά. Το έπεισα και μετά από ένα μήνα με παίρνει τηλέφωνο και μου λέει ότι μπήκε στην χρηματοδότηση. Αλλά δεν θα τα πάρετε τα χρήματα εσείς. Τυπικά θα τα διαχειριστούμε εμείς. Το ποσό ήταν 2.000.000 αρχικά. Γίνεται η προκήρυξη του έργου πλέον και στην επιτροπή αξιολόγησης ζήτησε και έναν εκπρόσωπο του Δήμου και είχα στείλει τον συγχωρεμένο τον Ντίνο Βαφείδη ο οποίος τελικά είχε μεγάλη συνεισφορά.

Ήταν πέντε στην επιτροπή, οι τέσσερις ήταν από το υπουργείο πολιτισμού όλο, και έχουνε επαφή με κατασκευαστικές εταιρείες, θέλανε να την αναβάλουν. Επέμενε πολύ ο Ντίνος (Βαφείδης) και τελικά αναθέσανε το έργο σε αυτόν ο οποίος ήταν μειοδότης.

Δεν μπορείτε να φανταστείτε πως ήταν το κτίριο, γιατί είχε καεί. Αυτά τα πέτρινα ντουβάρια πως στηρίχθηκαν. Εκτός από την ανακατασκευή του Μουσείου, την απαλλοτρίωση των τριών σπιτιών που κάναμε, η Τρίτη φάση ήταν η κατασκευή κάτω από τον αύλειο χώρο να γίνει μία συνεδριακή αίθουσα για θέματα βυζαντινής ιστορίας και βυζαντινού πολιτισμού».

Την λύση έδωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος

Όμως για την κατασκευή του κτιρίου, υπήρξαν και άλλα ζητήματα θα οποία ξεπεράστηκαν με μεγάλο ρίσκο από τον τότε Δήμαρχο Γιάννη Χασιώτη. Ένα μέρος καταπατούσε δημόσιο χώρο, αλλά την λύση την έδωσε ο Ευάγγελος Βενιζέλος.

Συγκεκριμένα μας είπε ο Γιάννης Χασιώτης:

«Με την κατασκευή του Μουσείου, έγινε ένα γυάλινο ημικύκλιο με σκάλα που ανέβαινες στον πάνω όροφο. Έλα που αυτό που έγινε εκεί, ήταν έξω από το κόκκινο περίγραμμα του σχεδίου. Εκεί ο συγχωρεμένος ο Παλάσκας που είχε συντάξει την ΕΠΑ το 1983, 84, 85,86, είχε προβλέψει δεκάμετρο δρόμο που πηγαίνει μέχρι το τείχος, έτσι ώστε να μπορεί να υπάρχει πρόσβαση στο αρχαίο τείχος της πόλης που θέλαμε να συντηρηθεί κι αυτό

Η πολεοδομία του Δήμου Βέροιας δεν ήθελε να εκδώσει την άδεια γιατί ήταν μη σύννομη. Γιατί αυτό το γυάλινο ημικύκλιο έμπαινε κατά 7 τετραγωνικά μέτρα στον προβλεπόμενο δρόμο και έτσι θα έπρεπε να αλλάξει το γενικό πολεοδομικό σχέδιο της πόλης. Και επειδή ήταν απομείωση δημοσίου χώρου, θα έπρεπε να γνωμοδοτήσει το Συμβούλιο της Επικρατείας. Κάτω από αυτές τις συνθήκες και τα δεδομένα, με εντολή δική μου, με δική μου ευθύνη, η Πολεοδομία εξέδωσε την άδεια.

Αφού λοιπόν προχώρησε και ολοκληρώθηκε το έργο, είχε αναλάβει Υπουργός Πολιτισμού ο Ευάγγελος Βενιζέλος, αντικαθιστώντας τον Πάγκαλο. Μου λέει ο Βενιζέλος ότι θέλει να το εγκαινιάσει (5/2002). Λέω Υπουργέ μην έρχεσαι και του εξήγησα το πρόβλημα που υπάρχει με το αυθαίρετο γυάλινο ημικύκλιο. Το κτίριο έχει παρατυπίες με την άδειά κατασκευής του και παίζω κορώνα γράμμα το κεφάλι μου, γιατί αν το πάρει χαμπάρι η Ευρωπαϊκή Ένωση ή το Ελεγκτικό Συνέδριο, θα μου καταλογίσουν 2.000.000 ευρώ σε βάρος μου γιατί έδωσα την εντολή να γίνε παρά το νόμο. Και ου απάντησε γιατί δεν του το είπα τόσο καιρό.

Επτά φορές αναβλήθηκε το θέμα στο Ελεγκτικό Συμβούλιο και τότε ο Βενιζέλος το πήρε πάνω του. Μέσα σε δέκα μέρες το έλυσε το θέμα. Πέρασε μία διάταξη που έλεγε τροποποίηση σχεδίων πόλεων, όταν αφορούν ανέγερση Βυζαντινών Μουσείων, με Κοινή Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και του Υπουργού ΥΠΕΧΩΔΕ. Την υπογράφει ο ίδιος και ο Λαλιώτης και σε δέκα μέρες μου την έστειλε και μου λέει ότι είμαστε έτοιμοι και νόμιμοι».

Όπως προαναφέραμε, είχαν τοποθετηθεί αναθηματικές πλάκες των εγκαινίων, αλλά σήμερα είναι ξηλωμένες, ενώ το Μουσείο δεν έχει καμιά χαρακτηριστική ένδειξη. Όπως μας είπε ο πρώην Δήμαρχος«όταν έγιναν τα εγκαίνια του Βυζαντινού Μουσείου Βέροιας και βέβαια αναθηματική πλάκα. Μάλιστα μου είπε ο Βενιζέλος να βάλω και γω μια αναθηματική  πλάκα, γιατί αυτό το έργο, αν δεν έκανες εσύ την παρέμβαση και δεν επέμενες, δεν θα γινόταν ποτέ.

Πήγα τις προάλλες να βγάλω μία φωτογραφία από αυτές τις αναθηματικές πλάκες για το αρχείο μου. Ήταν ξηλωμένες!!! Περνάς έξω από το Μουσείο και δεν ξέρεις τι είναι αυτό το κτίριο. Μαγαζί; Έκθεση; Ιδιωτική κατοικία; Μουσείο; Έχουν αφαιρεθεί ακόμα και τα αεροπανό που έλεγαν Βυζαντινό Μουσείο».

ΤΟ ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ "ΒΕΡΟΙΑ" (11/11/24)